ကိုခိုင်ခန့်ထွန်း(ဆေးတက္ကသိုလ် ၂၊ ရန်ကုန်) နှင့်တွေ့ဆုံခြင်း

"လူငယ်အတွက် လူငယ်"လို့ အမည်ပေးကာ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေရဲ့ ဘာသာရပ်ရွေးချယ်ခဲ့ဖြစ်ပုံလေးတွေကို အပတ်စဉ် အင်္ဂါနေ့နဲ့ ကြာသပတေးနေ့တို့မှာ တင်ဆက်ပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ်လေးကို လုပ်ရခြင်း အကြောင်းရင်းကတော့ တက္ကသိုလ်ရွေးချယ်ခြင်းနဲ့ ဘာသာရပ်ရွေးချယ်တဲ့အခါ အထောက်အကူပြုစေလိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တင်ဆက်ပေးခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

၁။ အမည်၊ ဘာသာရပ်၊ တက္ကသိုလ်စတာလေး မိတ်ဆက်ပေးပါဦး။

ကျွန်တော်ကတော့ မောင်ခိုင်ခန့်ထွန်းပါ။ လက်ရှိကတော့ ဆေးတက္ကသိုလ် (၂)၊ ရန်ကုန်မှာ နောက်ဆုံးနှစ်အပိုင်း (ခ) တက်ရောက်သင်ယူမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂။ ဒီဘာသာရပ်ကိုရွေးချယ်ခဲ့ရခြင်းအကြောင်းအရင်း သို့ နှစ်ခြိုက်မိတာလေးကို ပြောပြပေးပါဦး။

အစ်ကို ရွေးချယ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကတော့ အစ်ကိုက ငယ်ငယ်ကတည်းက သိပ္ပံပညာကို အတော်လေး စိတ်ဝင်စားခဲ့တယ်။ အဲ့ထဲမှာမှ Medical Science နဲ့ Genetics/ Molecular Level ကို အထူးစိတ်ဝင်စားမိတယ်။ အထူးသဖြင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အသေးစိတ် ဖွဲ့စည်းပုံတွေ၊ သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းတွေအပြင် ဘယ်အစိတ်အပိုင်းက ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်နေရတာဆိုတာမျိုးပေါ့။ တစ်ဖြည်းဖြည်းနဲ့ နောက်ကွယ်မှာ ကိုယ်မသိတာတွေ အများကြီး ရှိသေးပါလားဆိုပြီး ထပ်လေ့လာချင်တာလည်းပါပါတယ်။ Medical Science ဟာ ရှုပ်ထွေးပြီးတော့ ထပ်လေ့လာစရာတွေ အများကြီး ရှိပါသေးတယ်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်လည်း တစ်ချိန်မှာပါဝင်ပြီး ဆန်းသစ်တီထွင်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒါတွေကိုအသုံးချပြီး လူတွေကို ကိုယ်တတ်မြောက်ထားတဲ့ knowledge နဲ့ ကူညီပေးရတာ၊ ကုသပေးရတာမျိုးကို သဘောကျလို့ပါ။

၃။ လေ့လာရမယ့်ဘာသာရပ်တွေအကြောင်း အတွေ့အကြုံလေးကို ညီငယ်၊ ညီမငယ်လေးတွေအတွက်ဝေမျှပေးပါဦး။

အစ်ကိုက အခုလောလောဆယ် Final part (2) တက်မှာဆိုတော့ ဆေးကျောင်းတစ်လျှောက် အစ်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရတဲ့ Roadmap နဲ့ ပတ်သက်ပြီးပြောရရင် Foundation year (First MB) ကစပါမယ်။

First MB မှာတော့ အစ်ကိုတို့တုန်းက ၁၀ တန်းနဲ့ မတိမ်းမယိမ်းဘာသာတွေဖြစ်တဲ့ မြန်မာ၊ English၊ Mathematics၊ Physics၊ Chemistry၊ Botany၊ Zoology ဆိုပြီး ၇ဘာသာသင်ရပါတယ်။ ခုတော့ Integrated Curriculum ဖြစ်သွားလို့ သင်ကြားပုံ နည်းနည်းပြောင်းသွားပါပြီ။ ဒါပေမဲ့လဲ ဒီဘာသာရပ်တွေနဲ့ပဲ ထိတွေ့/ အခြေခံထားတာပါ။ အရမ်းကြီးခက်တဲ့ material တွေ မသင်ပေမယ့် ၁၀ တန်းထက်တော့ နည်းနည်းပိုရှုပ်ထွေးပါတယ်။ ပြီးတော့ သင်တဲ့ content ကိုလည်း နောက်နှစ်တွေမှာ သင်ရမယ့် medical subject တွေအတွက် နည်းနည်းချင်းစီ prepare လုပ်သွားတာပါ။ ဥပမာ အမြည်းအနေနဲ့ပြောရရင် Mathematics မှာဆို probability ကို သေချာသင်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း medicine နဲ့ပတ်သတ်တဲ့ research တွေလုပ်တဲ့အခါမှာ တော်တော်လေးသုံးမှာမို့လို့ပါ။ Physics မှာဆိုရင်လည်း fluid dynamics (အရည်တွေ ရွေ့လျားတဲ့အကြောင်း) နဲ့ thermodynamics ကို တော်တော်လေးပြောပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ blood နဲ့ body က fluid တွေ ချို့ယွင်းတာတွေ/ရောဂါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒါတွေကိုအခြေခံပြီးပြောမှာမို့လို့ပါ။ Chemistry မှာဆိုရင်တော့ Organic chemistry ကောင်းကောင်းသိရပါမယ်။ ၁၀ တန်းမှာ သိပ်မသိခဲ့ရင်တောင်မှ foundation year မှာလိုက်လုပ်ဖို့ လိုလာပါလိမ့်မယ်။

2nd MB မှာတော့ Basic Science ဘာသာကြီး သုံးခုဖြစ်တဲ့ Physiology, Biochemistry နဲ့ Anatomy ဆိုပြီး သုံးဘာသာသင်ခဲ့ရပါတယ်။ အစ်ကိုတို့တုန်းကတော့ 2nd yr က ၁ နှစ်ခွဲပါ။

Anatomy ကတော့ လူခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေအကြောင်းကို spatially အသားပေးပြီးလေ့လာတာပါ။ ဘယ်နေရာမှာ ဘာရှိတယ်ပေါ့၊ မျက်စိနဲ့မြင်ရတာရော မမြင်ရတဲ့ (microscope နဲ့ပဲ မြင်ရတဲ့) cell/tissue level အထိပါသင်ပါတယ်။ ဆရာဝန် တစ်ယောက်အတွက်တော့ မရှိမဖြစ်ပါ။

Physiology ကတော့ ဇီဝကမ္မဗေဒဆိုတဲ့အတိုင်း ဇီဝဖြစ်စဉ် function တွေကို သင်မှာပါ။ အစပိုင်းမှာ abstract ဖြစ်တယ်ထင်ရပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ တော်တော်လေး တွေးခေါ်ရတဲ့ ဘာသာရပ်တစ်ခုပါ။ 1st MB မှာ သင်ခဲ့တဲ့ ခုနကပြောတဲ့ Physics ကဟာတွေကိုလည်း ပြန် apply လုပ်ရပါတယ်။ Physician ဆိုတဲ့ သမားတော်ဖြစ်ဖို့အတွက် physiology တော်တော်လေး ကျေညက်ရပါမယ်။ Physiology ကို အစ်ကို့အတွေ့အကြုံအနေနဲ့ ထူးခြားတာကတော့ 2nd yr မှာ နှစ်တိုင်း အစဉ်အလာအားဖြင့် လုပ်တဲ့

နိုင်ငံတကာက ကျောင်းတွေပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ International Physiology Quiz ပြိုင်ပွဲ မှာ ဆေး-၂ က team အနေနဲ့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံရှိခဲ့ပါတယ်။ အတော်လေး competitive ဖြစ်တဲ့ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုပါ။ International exposure ရချင်တဲ့ ညီတွေ၊ ညီမတွေအတွက် ဒီလိုအခွင့်အရေးမျိုးတွေလဲရှိပါတယ်လို့ ပြောချင်တာပါ။

နောက်ဆုံးကတော့ Biochemistry ပါ။ Biochemistry ကတော့ နာမည်အတိုင်းပါပဲ။ အရာအားလုံးကို molecule level ကနေ စကားပြောကြတာပါ။ အရင်က ကြားဖူးနားဝသာရှိတဲ့ reaction တွေ၊ gene တို့၊ DNA တို့၊ protein တို့ အကြောင်းတွေနဲ့ cellတွေရဲ့ အသေးစိတ် function တွေကို သေချာ ဂဃနဏ သိသွားပါမယ်။ ခက်တယ်ထင်ရပေမယ့် သူလဲ medical field မှာ survive ဖြစ်ဖို့ မရှိမဖြစ်တဲ့ subject တစ်ခုပါ။ ခုတော့ အားလုံး Integrated နဲ့ပါ။ Integrated ဆိုတာကတော့ Subject တွေက knowledge တွေကို ရောဂါတွေ/clinical case တွေအတွက် လိုသလို ယူသုံးပြီး problem solving လုပ်တဲ့ approach နဲ့ သင်တာကို ပြောတာပါ။ အစ်ကိုတို့တုန်းကတော့ integrated မဟုတ်တော့ ရိုးရိုး subject အလိုက် lecture တွေရှိမယ်၊ lab / tutorial တွေ ရှိမယ်၊ ဒီလို သွားတာပေါ့။ Practical တွေလည်း တော်တော် လုပ်ရမှာပါ။ Exam တွေမှာလည်း practical ကအရေးပါပါတယ်။

3rd MB မှာတော့ pre-clinical science တွေ ဖြစ်တဲ့ Pathology, Microbiology နဲ့ Pharmacology ဘာသာရပ်တွေကို သင်ရပါမယ်။ ခုတော့ 2ndMB က subject တွေနဲ့ ပေါင်းပြီး Integrate လုပ်ပြီး သင်ပါတယ်။ Pathology ကတော့ ရောဂါဗေဒ ပါ။ ရောဂါတွေ အကြောင်းကို စပြီးသင်ရပါပြီ။

2nd MB မှာလဲ ရောဂါတချို့ ကို တွဲပြီး သင်ခဲ့ရပေမယ့် ဒီမှာတော့ 2ndMB က ဘာသာရပ်သုံးခုလုံးနဲ့ ချိတ်ပြီး ဆရာဝန်တစ်ယောက်လို analyze လုပ်တတ်အောင် အသေးစိတ်သင်မှာပါ။ အစ်ကိုတို့တုန်းကတော့ pathology က 3rd MB ရော၊ Final part (1) ရော၊ ၂ နှစ်လုံး သင်ရပါတယ်။ သိရမယ့် ရောဂါတွေက များလွန်းလို့ပါ။

Pharmacology ကတော့ ဆေးဝါးဗေဒ / ဆေးတွေ အကြောင်း သင်မှာပါ။ ဒါပြီးရင်တော့ ဆေးတစ်ခုမြင်လိုက်တာနဲ့ အနည်းဆုံးတော့ ဘာဆေးမှန်း၊ ဘယ်မှာသုံးမှန်းသိပါပြီ။

Microbiology ကတော့ နာမည်အတိုင်း ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ microbe တွေ/ bacteria တွေ၊ virus တွေ၊ ပိုးမွှားတွေ အကြောင်း သူတို့ရဲ့ ကူးစက်ပုံတွေအကြောင်းအသေးစိတ်သင်မှာပါ။

ဥပမာ- TB တို့၊ HIV တို့ အကြောင်း၊ ခုဖြစ်နေတဲ့ Covid-19 တို့အကြောင်းကို ရောဂါလက္ခဏာတွေကနေ molecular level အထိ သိသွားပါမယ်။ Nature တို့၊ Science တို့ Journal တွေက International paper တွေကို အလွယ်တကူဖတ်နိုင်၊ နားလည်နိုင်လာပါမယ်။

3rd MB မှာ နောက်တစ်ခုရှိတာက ဆေးရုံတွေ စသွားရပါတယ်။ Medicine နဲ့ Surgery ဆိုပြီး clinical (ကုသရေးဘာသာရပ်) ၂ ခုကို စတင်ထိတွေ့ရပါပြီ။ လူနာကို ရောဂါရာဇဝင်မေးတာ၊ စမ်းသပ်တာတွေ စပြီးသင်ရပါပြီ။ မနက်ပိုင်း ဆေးရုံ/ နေ့လယ်ပိုင်း ကျောင်းက lecture/tutorial အဲ့လို သွားရတာပါ။

Final part (1) ကတော့ ဆေးကျောင်းတစ်လျှောက် အလွတ်လပ်ဆုံးနှစ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရွေးချယ်ထားတဲ့ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တွေထဲက ကိုယ်မဲပေါက်တဲ့ မြို့နယ်တစ်ခုခုကို ၃ ပတ်လောက် သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ field trip သွားရမှာပါ။ ကျန်းမာရေးစနစ်ရဲ့ မြို့နယ်အဆင့်၊ ကျေးလက်အဆင့် ဖွဲ့စည်းပုံတွေကို လေ့လာရပါတယ်၊ research လည်း လုပ်ရပါတယ်။ survey တွေလည်း ကောက်၊ presentation တွေလည်း လုပ်ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့်လည်း အင်မတန်ပျော်ရတဲ့၊ relaxing ဖြစ်တဲ့ experience အသစ်တစ်ခုပါ။

ဒါကိုတော့ PSM လို့ခေါ်တဲ့ Preventive and Social Medicine (ကာကွယ်ရေးနှင့် လူမှုရေးဆေးပညာ) အောက်က ခေါင်းစဉ်တစ်ခုအနေနဲ့ သွားရတာပါ။

PSM ကတော့ လူထုကျန်းမာရေးအခြေပြုတဲ့ ဘာသာရပ်တစ်ခုပါ။ Population တစ်ခုမှာ disease မဖြစ်အောင်/ဖြစ်လာရင် ဘယ်လို control လုပ်မလဲ စတာတွေနဲ့ deal လုပ်ရမှာပါ။ Management ဆန်တဲ့ ဘာသာရပ်ပါ။ နောက်ပြီး curriculum အနေနဲ့ ရန်ကုန်မြို့ပေါ်က ရေပေးဝေရေး စနစ်တွေ၊ ဘိုးဘွားရိပ်သာ၊ မျက်မမြင်သင်တန်းကျောင်း စတာတွေကိုလည်း သွားလေ့လာရပါမယ်။

အဲ့ဒီ PSM, ရယ်၊ အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ Pathology ရယ်၊ Forensics ရယ်ဆိုပြီး 3 ဘာသာသင်ရပါတယ်။

Forensics ကတော့ မှုခင်းဆေးပညာပါ။ မှုခင်းတွေကို ဆေးပညာ ရှုထောင့်ကနေ ကူညီဖြေရှင်းတာပါ။ Problem solving skill တော်တော်လိုပါတယ်။ Crime Scene Investigation ကြည့်ဖူးတဲ့ သူတွေဆို သိမှာပါ။ စုံထောက်လုပ်ရတာပေါ့။ အစ်ကို့အနေနဲ့တော့ တော်တော်လေး စိတ်ဝင်စားခဲ့ရပါတယ်။

FP1 မှာလည်း ဆေးရုံသွားရပါတယ်။ clinical 4 ဘာသာ (Medicine, Surgery, OG, Child ) လုံး အလှည့်ကျသွားရပါတယ်။ 3rd MB လိုမျိုးပါပဲ။

Final Part (2) ကတော့ အစ်ကိုလက်ရှိတက်ရောက်မယ့် အတန်းဆိုတော့ အသေးစိတ်ပြောစရာတော့ မရှိသေးပါဘူး။ Final part (2) မှာတော့ စောစောက ပြောတဲ့ clinical 4 subjects ကိုဆေးရုံမှာ posting ဆင်းပြီး အလှည့်ကျသင်ရမှာပါ။

၄။ အကယ်၍ ထပ်ဖြည့်ပြောချင်တာလေးရှိရင် ပြောပေးခဲ့ပါဦး။

Medicine ကို စိတ်ဝင်စားတဲ့ ညီငယ်၊ ညီမငယ်တွေ အတွက်ကတော့ လုပ်စရာ potential တွေအများကြီး ရှိပါတယ်လို့ အားပေးချင်ပါတယ်။ ဆေးကျောင်းတက်ပြီး သမားတော်တွေ၊ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေ၊ အထူးကုတွေ လုပ်နိုင်သလို မှုခင်းဆေးပညာရှင်တွေ၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး သုတေသနပညာရှင်တွေ၊ ဆေးသိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ ရောဂါဗေဒပညာရှင်တွေ၊ ဆေးကုသရေးအတွက် တကယ်လိုအပ်နေတဲ့ နေရာတွေ/ pioneer လုပ်နိုင်တဲ့ နေရာတွေ / ဆန်းသစ်တီထွင်ပြီး အကျိုးပြုနိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ အများကြီး အကျိုးပြုဖို့အတွက် ခက်ခဲ့တဲ့ဆေးပညာ ဘာသာရပ်တွေကို ကြိုးစားသင်ယူလေ့လာဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။

ဆေးတက္ကသိုလ် ၂၊ ရန်ကုန် နဲ့ ဆေးတက္ကသိုလ် ၂၊ ကျောင်းသားသမဂ္ဂတို့ရဲ့ facebook page တွေကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

https://www.facebook.com/um2ygn/

https://www.facebook.com/universityofmedicine2.studentcommitte.ec/

Content : Wai Hnin Lai Phyu

Graphic : Htet Aung